Η «θεωρία του θεσμικού αντίβαρου»

Συνέντευξη του παγκοσμίου φήμης συνταγματολόγου δόκτωρος Michel DeCâpy, καθηγητού του Πανεπιστημίου του Τιτσίνο, στον //ΠαραλληλοΓράφο// .

Τον τελευταίο καιρό πολύς λόγος γίνεται για τις αποδοκιμασίες και τις λεκτικές -και όχι μόνο- επιθέσεις που δέχονται βουλευτές και υπουργοί της κυβέρνησης που ψήφισαν το μεσοπρόθεσμο. Το πολιτικό θερμόμετρο έχει ανέβει, όπως φαίνεται και από τις δημόσιες αντιπαραθέσεις κομμάτων για το θέμα. Στον //ΠαραλληλοΓράφο// αποφασίσαμε πως έχει έρθει η σειρά της Νομικής Επιστήμης (της κορωνίδος αυτής των επιστημών) να μιλήσει και εξασφαλίσαμε αποκλειστικά για το μπλογκ μας και τους αγαπητούς μας αναγνώστες την τοποθέτηση επί του θέματος του παγκοσμίου φήμης συνταγματολόγου δόκτωρος Michel DeCâpy, καθηγητού του Πανεπιστημίου του Τιτσίνο.

Παραλληλογράφος: Ποια είναι η άποψή σας για τα φαινόμενα αποδοκιμασίας που βλέπουμε αυτές τις μέρες στην Ελλάδα;

DeCâpy: Η άποψίς μου επί του θέματος βασίζεται στη «θεωρία του θεσμικού αντίβαρου», την οποία έχω την τιμή να έχω διατυπώσει πρώτος και παρότι δεν είναι una voce[1] αποδεκτή στον νομικό κόσμο, αρχίζει να αποκτά σταθερά υποστήριξη στη συνταγματική θεωρία.

Π: Μιλήστε μας γι’ αυτήν.

Ν: Σύμφωνα με το άρθρο 60 § 1 του Συντάγματός σας «οι βουλευτές έχουν απεριόριστο το δικαίωμα της γνώμης και ψήφου κατά συνείδηση». Όμως, το μέγα ερώτημα που τίθεται είναι πως εξασφαλίζεται ότι οι βουλευταί, που είναι και αυτοί άνθρωποι, αποφασίζουν πράγματι κατά συνείδηση και όχι επηρεαζόμενοι από ποικίλες πιέσεις. Και κατά δεύτερον λόγο, κατά πόσον οι διάφορες πιέσεις που δέχονται είναι ισορροπημένες και όχι μονόπλευρες ούτως ώστε να ισορροπούν και να αλληλοεξουδετερώνονται.

Π: Μπορείτε να γίνετε πιο αναλυτικός, καθώς το κοινό μας δεν είναι εξειδικευμένο;

Ν: Ορθώς, έχετε δίκαιο. Αφενός, οι βουλευταί στο σύγχρονο νομικό μας πολιτισμό είναι επαγγελματίαι και ζουν από το λειτούργημά τους. Ομιλώντας δε ειδικότερα γι’ αυτούς του κυβερνώντος κόμματος, τυχόν διαφωνία τους με τον αρχηγό τους και πρωθυπουργό -και κατ’ επέκτασιν με τους διαφόρους φιλέλληνες Ευρωπαίους εταίρους σας που τον συμβουλεύουν- μπορεί να τους οδηγήσει στην απώλεια μιας πολλά υποσχόμενης και προσοδοφόρου επαγγελματικής-κομματικής σταδιοδρομίας. Ακόμη και η απώλεια μιας και μόνο βουλευτικής θητείας μπορεί να αποτελεί μια πολύ δυσάρεστη γι’ αυτούς καθυστέρηση στην εξέλιξη της καριέρας τους καθώς όπως λέει και μια γνωστή αρχή του ρωμαϊκού δικαίου: tardevenientibus ossa[2]. Είναι εμφανής επομένως ο ρόλος αυτού που στην νομική επιστήμη αποκαλούμε argumentum ad crumemam[3]. Αφετέρου, εδώ υπεισέρχεται ο ρόλος των αποδοκιμασιών, αλλά και των ψιλών που αρπάζουν οι βουλευταί περιστασιακώς (ως θεσμοί πάντοτε) άμα τη εμφανίσει τους σε δημοσίους χώρους ιδία εντός της εκλογικής τους περιφερείας. Όσο κι αν είναι θλιβερά τοιαύτα γεγονότα δεν μπορεί κανείς ως νομικός, που βλέπει τα πράγματα ψυχρά και αποστασιοποιημένα ως οφείλει, να μην παρατηρήσει ότι λειτουργούν -ως ένα οιονεί argumentum baculinum[4]- εξισορροπητικά από στενά πάντοτε θεσμική και συνταγματική άποψη. Αυτή είναι με απλά λόγια η «θεωρία του θεσμικού αντίβαρου», που υποστηρίζω, ότι δηλαδή, το argumentum baculinumλειτουργεί ως θεσμικό αντίβαρο του argumentum ad crumemam, βοηθώντας τρόπον τινά τους βουλευτάς να αποφασίσουν κατά συνείδηση, μέσω της αλληλο-εξουδετερωτικής δράσεως των αντίρροπων δυνάμεων. Προωθείται έτσι η δημοκρατία και ο κοινοβουλευτισμός, που ως γνωστόν δεν γνωρίζουν αδιέξοδα.

Π: Ήσασταν πιστεύω σαφής. Ευχαριστούμε πολύ που μας αφιερώσατε λίγο από τον υπερπολίτιμο χρόνο σας.

Ν: Η ευχαρίστησις ήταν όλη δική μου.

————————————————————————————————————————————————

[1] ομόφωνα

[2] στον αργοπορημένο μένουν μόνο τα κόκαλα

[3] επιχείρημα «με το βαλάντιο»

[4] επιχείρημα «με το μπαστούνι»

Ο Michel DeCâpy, γεννήθηκε στο Boudry, στο καντόνι του Neuchâtel της Ελβετίας (όπως άλλωστε και ο άλλος μεγάλος φίλος του λαού, ο Μαρά). Σπούδασε νομικά στη Γενεύη και το Παρίσι και σήμερα είναι διδάκτορ Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Τιτσίνο της Ελβετίας, επισκέπτης-καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Αμστελοδάμου της Ολλανδίας και επίτιμο μέλος της Βασιλικής Νομικής Ακαδημίας της Μαγχεστέρης στο Ηνωμένο Βασίλειο.

πηγή:http://parallhlografos.wordpress.com